itna.ir - 20 ساعت پیش

خمیازه، پدیده ای است که در تمامی مهره داران دیده می شود؛ اما عملکرد دقیق آن برای دهه ها موضوع بحث و بررسی در جامعه علمی بوده است. آیا این عمل تنها یک بازتاب ساده است یا هدف عمیق تری در پشت آن نهفته است؟ فرضیه ای قدیمی و رد آن بسیاری از افراد بر این باورند که خمیازه برای افزایش سطح اکسیژن خون یا دفع دی اکسید کربن اضافی صورت می گیرد. اندرو گالوپ ، استاد زیست شناسی رفتاری در دانشگاه جان هاپکینز ایالات متحده، در گفت وگو با روزنامه گاردین تأکید کرد که این فرضیه اگرچه به ظاهر منطقی است، اما در آزمایش های علمی رد شده است. در دهه ۱۹۸۰ میلادی، پژوهش هایی با هدف آزمایش همین نظریه انجام شد که در آن، سطح گازهای تنفسی داوطلبان به طور مصنوعی تغییر داده شد. نتایج نشان داد که این تغییرات، اگرچه بر الگوهای تنفسی تأثیرگذار بود، اما هیچ تأثیری بر تعداد یا نظم خمیازه ها نداشت. همچنین، هیچ تفاوت معناداری در الگوی خمیازه کشیدن میان افراد مبتلا به بیماری های تنفسی و افراد سالم مشاهده نشد. نظریه تنظیم دمای مغز دکتر گالوپ با بررسی مکانیسم فیزیکی خمیازه (شامل باز شدن طولانی فک، دم عمیق و بازدم کوتاه) به این نتیجه رسید که این عمل ممکن است تأثیر مستقیمی بر جریان خون در ناحیه جمجمه داشته باشد. به باور او، خمیازه را می توان نوعی کشش عضلانی موضعی برای ناحیه سر و گردن دانست که جریان خون شریانی به مغز و بازگشت وریدی به قلب را افزایش می دهد. وی و همکارانش نظریه تنظیم دمای مغز را مطرح کرده اند. بر این اساس، خمیازه با تنظیم سه متغیر اصلی میزان جریان خون شریانی، دمای خون و گرمای تولیدشده در اثر فعالیت عصبی به خنک سازی مغز کمک می کند. این نظریه با مشاهده افزایش خمیازه در دمای بالای محیط و کاهش آن در هوای خنک، تقویت شده است. نظریه تغییر حالت مغز در کنار نظریه تنظیم دما، فرضیه دیگری با عنوان تغییر برانگیختگی نیز مطرح است. بر پایه این دیدگاه، خمیازه به مغز کمک می کند تا بین حالت های مختلف مانند گذار از خواب به بیداری، یا از حالت بی حوصلگی به تمرکز جابه جا شود. دکتر اولیویه والوسینسکی ، مورخ پزشکی و پژوهشگر این حوزه، در این باره می گوید: به نظر می رسد خمیازه به انتقال فعالیت مغز از شبکه حالت پیش فرض مرتبط با رویاپردازی و یادآوری خاطرات به شبکه توجه مسئول آماده سازی برای فعالیت های هدفمند کمک می کند. یکی از مکانیسم های پیشنهادی برای این انتقال، بهبود گردش مایع مغزی-نخاعی اطراف مغز و نخاع است.

آخرین اخبار

برچسب‌ها:   

خمیازه

 | 

می‌کشیم

 | 

منابع خبری